Khởi đầu của cuộc hành trình lịch sử
Cuối thế kỷ XIX, dân tộc Việt Nam bị thực dân Pháp và giai cấp phong kiến cấu kết với nhau thống trị. Dân ta phải chịu cảnh áp bức, bóc lột tàn bạo của thực dân Pháp, bị xem như nô lệ và tước đi quyền tự do của con người. Các phong trào đấu tranh cách mạng nổ ra liên tiếp với các khuynh hướng tư tưởng, con đường khác nhau, nhiều nhà yêu nước nổi tiếng như Phan Chu Trinh, Phan Bội Châu, Hoàng Hoa Thám,... đã ra sức tìm kiếm đường cứu nước cho dân tộc, nhưng kết cục đều bị thất bại.
Những nhà yêu nước nổi tiếng vào cuối thế kỷ XIX (Ảnh tư liệu)
Trước tình hình đó, ngày 5/6/1911, tại Bến Cảng Nhà Rồng lịch sử, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành, với ý chí cứu nước mãnh liệt và lòng yêu thương nhân dân sâu sắc, đã quyết tâm ra đi tìm bằng được con đường cứu nước cho dân tộc Việt Nam, thực hiện hoài bão giải phóng nước nhà khỏi ách nô lệ của thực dân, đế quốc.
Bến cảng Nhà Rồng - nơi Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước (Ảnh tư liệu)
Những thành quả góp nhặt đầu tiên
Trên hành trình tìm đường cứu nước cho dân tộc mình, Nguyễn Tất Thành (về sau là Nguyễn Ái Quốc) đã đi đến “những đất tự do, những trời nô lệ”, tìm hiểu đời sống, cách vận động và tổ chức các phong trào cách mạng của các tầng lớp nhân dân lao động: từ giới thợ thuyền đến những người nông dân nghèo khổ, từ nơi thành thị nhộn nhịp đến các vùng nông thôn hẻo lánh ở khắp nên trên thế giới như New York, London, Paris, Thái Lan, Trung Quốc...
Ở châu Âu lúc bấy giờ, dù chủ nghĩa Mác ra đời đã trên 60 năm nhưng trên thế giới chưa có cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa nào giành được thắng lợi. Những nơi mà Nguyễn Ái Quốc đặt chân đến để tìm hiểu, nghiên cứu cũng chưa có Đảng Cộng sản và trước năm 1919, Quốc tế Cộng sản chưa ra đời. Người nghiên cứu những cuộc cách mạng đã giành thắng lợi tại những nước tư bản phát triển nhất. Đó là cách mạng Mỹ (năm 1776), cách mạng tư sản Pháp (năm 1789) và phong trào giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa chống chủ nghĩa thực dân. Người rất khâm phục tinh thần cách mạng ở những nước này, nhưng nhận định không thể đi theo con đường cách mạng của họ được.
“Cách mệnh Mỹ cũng như cách mệnh Pháp nghĩa là cách mệnh tư bản, cách mệnh không đến nơi,
tiếng là cộng hòa và dân chủ, kỳ thực thì nó tước đoạt công nông, ngoài thì nó áp bức thuộc địa”
(trích Hồ Chí Minh toàn tập, tập II)
Cuối năm 1917, một sự kiện chưa từng có tiền lệ trong lịch sử - giai cấp vô sản giành được thắng lợi trong Cách mạng Tháng Mười Nga, mở đầu một thời đại mới trong lịch sử xã hội loài người. Sự thành công của Cách mạng Tháng Mười Nga với chủ nghĩa Mác - Lênin đã cổ vũ, lôi cuốn mạnh mẽ phong trào cách mạng giải phóng dân tộc của những nước thuộc địa. Mặc dù chưa biết nhiều về cuộc cách mạng ấy, nhưng “về cảm tính” Nguyễn Ái Quốc nhận thấy mình “có mối tình đoàn kết với cách mạng Nga và người lãnh đạo cuộc cách mạng ấy”.
“Phút khóc đầu tiên là phút Bác Hồ cười”
Cuối năm 1917, Nguyễn Ái Quốc từ Anh trở lại Pháp. Người đã tích cực tham gia hoạt động ở các tổ chức như Đảng Xã hội Pháp, Hội những người Việt kiều yêu nước tại Pháp để lên án, vạch trần bản chất của đế quốc xâm lược, chỉ ra nỗi khổ cực của người dân nô lệ và tập hợp lực lượng cách mạng quốc tế…
Báo Nhân đạo (L’Humanité) đăng Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc
và vấn đề thuộc địa của V.I.Lênin (Ảnh tư liệu)
Giữa tháng 7/1920, khi tờ Nhân đạo đăng Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của V.I.Lênin, Nguyễn Ái Quốc đã đọc được và tìm thấy hướng đi của cách mạng Việt Nam. Trong “Con đường dẫn tôi đến chủ nghĩa Lênin”, Người đã nói: “Luận cương của Lênin làm cho tôi rất cảm động, phấn khởi, sáng tỏ, tin tưởng biết bao! Tôi vui mừng đến phát khóc lên. Ngồi một mình trong buồng mà tôi nói to lên, như đang nói trước quần chúng đông đảo: “Hỡi đồng bào bị đọa đày đau khổ! Đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng chúng ta!”
Quá trình từ lý luận đến thực tiễn cách mạng Việt Nam
Giữa năm 1923, Nguyễn Ái Quốc rời Pháp sang Liên Xô trực tiếp tìm hiểu và hoạt động tại quê hương V.I.Lênin, tìm hiểu kinh nghiệm của Cách mạng Tháng Mười, quan sát trực tiếp nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới, đồng thời tham gia hoạt động của Quốc tế Cộng sản. Với tầm nhìn chiến lược của một nhà cách mạng kết hợp với thực tiễn Cách mạng Tháng Mười, Nguyễn Ái Quốc xác định được con đường giải phóng dân tộc. Đó là con đường giải phóng dân tộc bị áp bức, độc lập dân tộc và tiến lên chủ nghĩa xã hội, góp phần định hướng con đường cứu nước, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội của dân tộc Việt Nam.
Nguyễn Ái Quốc (người đầu tiên bên trái hàng ngồi) với một số đại biểu dự Đại hội lần thứ V
của Quốc tế cộng sản tại Mát-xcơ-va, Liên Xô năm 1924 (Ảnh tư liệu)
Năm 1925, Nguyễn Ái Quốc sáng lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên trên cơ sở cải tổ Tâm Tâm xã. Cùng với quá trình truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin tạo nên những tác động trực tiếp đến sự chuyển biến của phong trào công nhân và phong trào yêu nước, Người chuẩn bị về chính trị, tư tưởng và tổ chức cho việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.
Tranh vẽ Bác Hồ về nước ngày 28/01/1941 (Ảnh tư liệu)
Sau hơn 30 năm bôn ba xứ người, ngày 28/01/1941, Nguyễn Ái Quốc trở về nước trực tiếp lãnh đạo cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc đưa cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 thành công, thành lập Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á, đánh dấu một bước phát triển vượt bậc trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, tạo tiền đề cho các cuộc đấu tranh giành độc lập và tự do cho dân tộc Việt Nam.
Kỷ niệm 110 năm Ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước (5/6/1911-5/6/2021), chúng ta hằng ghi nhớ đó là cột mốc son vàng của lịch sử dân tộc, có ý nghĩa to lớn trong trái tim của mỗi người dân Việt Nam. Nhớ về Bác, thế hệ trẻ hôm nay nguyện phấn đấu đi theo con đường mà Đảng và Bác Hồ đã chọn. Đồng thời, ra sức đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh bằng những việc làm cụ thể, thiết thực trong học tập, lao động và đời sống hằng ngày; noi theo tác phong giản dị, tinh thần cầu tiến, hoài bão cống hiến của Bác Hồ làm kim chỉ nam cho suy nghĩ và hành động, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Nguồn: Tổng hợp